Trình bày CNH ở Liên Xô 1926 – 1937

Công nghiệp hóa ở Liên Xô là quá trình xây dựng một nền công nghiệp cơ khí lớn có khả năng cải thiện nông nghiệp. Đó là phát triển công nghiệp nặng mà trung tâm là công nghiệp chế tạo máy… Những nước chưa phát triển được công nghiệp lớn phải thực hiện quá trình công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa.

1. Nhìn chung

Đại hội XIV (12-1925) của Đảng Cộng sản Nga đã vạch ra đường lối xã hội chủ nghĩa, đánh dấu một bước ngoặt lịch sử quan trọng trên con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô, gồm 3 giai đoạn:

Giai đoạn 1. Giai đoạn chuẩn bị (1926-1927) Chủ yếu là đổi mới các công ty cũ và thành lập mới các công ty vừa và nhỏ. Đến cuối năm 1927, chủ nghĩa cộng sản Xô viết đã lấn át nước Nga trước cách mạng.

Giai đoạn 2. Giai đoạn thực hiện: kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1928-1932). Nó rất quyết đoán. Liên Xô đã xây dựng một ngành công nghiệp nặng khổng lồ với công nghệ tiên tiến, 1500 công ty công nghiệp mới được thành lập. trong sản xuất, trong đó chủ yếu là các công ty lớn và hiện đại. Các ngành công nghiệp mới như sản xuất ô tô, sản xuất máy bay, v.v.

Kế hoạch thực hiện trong 4 năm 9 tháng sẽ đưa tổng giá trị sản xuất công nghiệp tăng gấp 2 lần, tỷ trọng công nghiệp gấp 2,7 lần.

Bước 3. Kế hoạch 5 năm lần thứ hai (1933-1937) là bước hoàn thiện trang bị kỹ thuật của toàn bộ nền kinh tế. Tập trung phát triển công nghiệp nặng, tăng 2,2 lần giá trị tổng sản xuất công nghiệp.

Năm 1937, Liên Xô đã hoàn thành nhiệm vụ công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa, từ vị trí thứ 5 lên thứ 2 thế giới, dẫn đầu châu Âu về sản xuất công nghiệp và trở thành cường quốc thế giới.

Năm 1940, tổng sản lượng công nghiệp của Liên Xô gấp 7,7 lần so với năm 1913 và chiếm 10% thế giới, tốc độ tăng trưởng hàng năm là 14%. Trong cơ cấu kinh tế, công nghiệp chiếm 77,4%.

2. Đặc điểm

-LX ngay từ đầu đã ưu tiên phát triển công nghiệp nặng. Công nghiệp nặng chiếm hơn 75% tổng vốn đầu tư toàn ngành công nghiệp.

-Nguồn vốn cho công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa hoàn toàn dựa vào thị trường nội khối, thông qua việc thiết lập chế độ tiết kiệm trong sản xuất và tiêu dùng, thu từ kinh tế quốc doanh, xuất khẩu ngoại tệ…

– Được thực hiện trên cơ sở kế hoạch điện khí hóa nước Nga của Lênin và được tiến hành có kế hoạch, chỉ đạo theo một kế hoạch thống nhất tập trung cao độ.

– Công nghiệp hóa gắn liền với nông nghiệp, tác động trực tiếp đến xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế và cơ giới hóa nông nghiệp.

Nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến quá trình công nghiệp hóa diễn ra nhanh chóng là do nỗ lực chủ quan của nhân dân Liên Xô trong quá trình công nghiệp hóa.

3. Thành tích

– Xây dựng hệ thống đồng bộ cho ngành công nghiệp nặng: luyện kim, cơ khí, hóa học.

-Tốc độ tăng trưởng nhanh: giai đoạn 1928-1932, 1933-1937 tăng trưởng bình quân 20%.

-Trong cơ cấu công – nông nghiệp, công nghiệp chiếm 75,5% (1940).

– Trở thành cường quốc công nghiệp số 1 Châu Âu và thứ 2 thế giới. (chiếm 10% sản lượng công nghiệp thế giới)

4. Giới hạn

– Gây mất cân đối trong nền kinh tế: giữa công nghiệp và nông nghiệp, giữa công nghiệp nặng và công nghiệp nhẹ (biểu hiện là thiếu lương thực, hàng tiêu dùng – Liên Xô bắt đầu sử dụng tem phiếu)

– Mất cân đối giữa tích lũy và tiêu dùng (đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn)

-Công nghiệp hóa của Liên Xô theo kế hoạch tập trung, điều chỉnh, chưa phát huy được tính tích cực, năng động, sáng tạo của cá nhân và tập thể công nhân.

Bài học rút ra

-Trong thời kỳ khôi phục kinh tế, Liên Xô thực hiện chính sách kinh tế mới nhằm mở rộng mạnh mẽ sản xuất ở thành thị và nông thôn.